Historie

Historie van familienaam en dorp Drijber

Het dorp Drijber ligt in de provincie Drenthe, tussen Hoogeveen en Beilen. Al rond 300 na Christus was er op de plek van Drijber een nederzetting, die naar schatting een 40-tal woningen telde. Na 425 is deze nederzetting echter niet meer bewoond.

In de Middeleeuwen ontstaat weer nieuwe bewoning. Er vestigen zich boeren in het gebied, dat gevormd wordt door grote eikenwouden op de hoge gronden, en onbegaanbare broekwouden langs de riviertjes, met daarnaast uitgestrekte heidevelden en venen.

Alle nederzettingen, inclusief Drijber, ontstonden langs een van de vele stroompjes in de nabijheid van bossen.

De benodigde mest voor de grond verkreeg men door het houden van schapen op de heide. De bossen verdwenen in de loop der eeuwen. Als één van de laatst overgebleven stukken bos werd in 1878 nog het Drijbersebos genoemd.

De boeren die de essen en madelanden bewerkten leefden in kleine gemeenschapjes, en vormden de zogenaamde boer- of buurschappen. Toen men in de 12e en 13e eeuw de woeste gronden als officieel bezit van een boerschap ging beschouwen, en de zogenaamde boermarken ontstonden, gebeurde het soms dat de moederboerschap met de dochterboerschappen één boermarke vormden. Zo hebben ook Spier, Wijster en Drijber samen één marke uitgemaakt.

Betekenis van de naam Drijber

Over de betekenis van de naam Drijber zijn diverse interpretaties bekend. W.J. Hagoort die in zijn boekje ‘Plaatsnamen in Drenthe’probeert de naam Drijber te verklaren, vindt n.a.v. de uitgang ‘burd’= buurt of buurtschap, dat de betekenis dan ‘drie buurschappen’moet zijn. Het is aannemelijk dat Drijber uitgelegd wordt als derde buurschap ten opzichte van Wijster en Spier.

W. de Vries heeft een andere uitleg : men moet denken aan het Rijnlandse woord ‘dreibord’, dat de betekenis heeft van een uit drie planken gemaakt bootje, eventueel als veer gebruikt om het Oude Diepje over te steken.

Dr. J.Naarding noemt de naam Triburd, waar Drijber van is afgeleid, stellig Fries, en ziet dat bevestigd door de landsnaam Hulzedink, even ten zuiden van het dorp. In de tweede eeuw vestigden zich veel Friezen in Drenthe, toen de bevolking vrij fors uitbreidde.

Omvang van de boerschap Drijber

In 1640 waren in Drijber woonachtig : Jan Luichiens, Albert Jansen, Jan Hendericks, Hendrik Wolters, Remmelt Albers, Harmen Jansen en Koop Egbers.

Als in 1691 voor het eerst een register van haardstedengeld wordt opgemaakt blijkt dat er nog steeds zes boeren in Drijber wonen. Dat blijft zo tot 1742, wanneer een zekere Jan Hendriks zich in “ ’t  dribersche velt” vestigt.  Deze Jan is overigens in 1754 weer van de lijst afgevoerd en pas als Hendrik Nijsingh het in 1774 opnieuw probeert, blijft het aantal Drijberse boeren in ieder geval tot 1832 constant 7.

De 20e eeuw

Pas in het begin van de 20e eeuw wordt een begin gemaakt met het ontginnen van grote stukken heideveld. In 1923 wordt het Linthorst Homankanaal gegraven door werkloze veenarbeiders uit Emmen. Door de komst van het composteringsbedrijf van de VAM in Wijster werd er in Drijber voor het eerst een klein aantal burgerwoningen gebouwd en woonden er voor het eerst ook niet-agrariërs in het dorp. In 1929 verschijnt ook een kleine school in Drijber.

De familienaam Drijber

De door genealoog Drs. W.F.M. Ahoud onderzochte familie gaat terug tot Jan van Driberde, die voor het eerst in 1691 in het haardstedenregister van het kerspel Dwingeloo in de buurschap Lhee wordt vermeld. Vermoedelijk is Jan van Driberde afkomstig uit het kerspel Beilen, waaronder de buurschap Drijber ressorteerde. Deze buurschap werd vroeger als Drijberde of Driberde aangeduid.

Een echt bewijs voor de koppeling van buurschap en familienaam is helaas niet te vinden.

Bronnen

De gegevens uit dit historische overzicht zijn o.a. afkomstig van de volgende bronnen :

• het boekje Christelijke Nationale School Drijber 50 jaar, door Bruun Feijen
• Genealogie van het geslacht Drijber, door Drs. W.F.M. Ahoud